İmam Ebu Hanife (radıyallâhu anhu) 'Fıkh'ul-ebsat' isimli eserinde şöyle demiştir (1): "Kim 'Rabbim gökte midir yoksa yerde midir bilmem' derse o küfre girmiştir.
Vehhabiler İmam Ebu Hanifenin sözünün manasını çarpıtarak bizzat Allâh'ın gökte olduğuna inandığını ve bu inancı kabul etmeyen kimseyi tekfir ettiğini iddia etmişlerdir.
Halbuki İmam Ebu Hanifenin, bu sözüyle Allâh'a mekan isnat etmenin küfür olduğunu demek istediği başka alimlerin açıklamalarından anlaşılır.
İzz ibn Abdusselâm (h. 660) "Hillu'r-rumuz" isimli eserinde bu doğrultuda mutabakat göstererek şöyle demiştir:"Çünkü bu söz ('Rabbim gökte midir yoksa yerde midir bilmem' sözü) Hakkın (Allâh'ın) bir mekanı olduğu izlenimini verir. Hakkın bir mekanı olduğunu kuruntu eden kimse ise müşebbih'tir (Allâh'ı yarattığı şeylere benzetendir)"
Molla Aliyyu'lkari el-hanefi bunu uygun bularak şöyle demiştir(2): "İbn Abusselâm'ın en celil ve en sika (güvenilir) olan alimlerden olduğu hususunda şüphe yoktur. Dolayısıyla onun nakline itimat etmek vaciptir.
Ayrıca İmam Ebu Hanifenin beş risalesini açıklamış olan allame Kemaleddîn el-Beyadî (h.1097) İmam Ebu Hanifenin şu sözünü açıklarken (3): “…Dolayısıyla o (İmam Ebu Hanife) şöyle demiştir: “Kim ’Rabbim gökte midir yoksa yerde midir bilmem’ derse kafirdir“ Çünkü bu kimse Barî’nin (Allâh’ın) bir yönde bulunma ve yer kaplama özelliği olduğuna kaildir. Bir yönde olma ve yer kaplama özelliği olan herkes zorunlu olarak muhtaçtır ve muhdestir (varlığa getirilmiştir). Dolayısıyla bu söz Hak Teâlâ hakkında noksanlık içermektedir…“
(1) Muhammed Zahit el-Kevseri tahkikiyle, Mecmuatu resail Ebî Hanife s.12
(2) Fıkh-ı ekber şerhi, s.197
(3) İşârâtu’l-merâm, s. 200
Vehhabiler İmam Ebu Hanifenin sözünün manasını çarpıtarak bizzat Allâh'ın gökte olduğuna inandığını ve bu inancı kabul etmeyen kimseyi tekfir ettiğini iddia etmişlerdir.
Halbuki İmam Ebu Hanifenin, bu sözüyle Allâh'a mekan isnat etmenin küfür olduğunu demek istediği başka alimlerin açıklamalarından anlaşılır.
İzz ibn Abdusselâm (h. 660) "Hillu'r-rumuz" isimli eserinde bu doğrultuda mutabakat göstererek şöyle demiştir:"Çünkü bu söz ('Rabbim gökte midir yoksa yerde midir bilmem' sözü) Hakkın (Allâh'ın) bir mekanı olduğu izlenimini verir. Hakkın bir mekanı olduğunu kuruntu eden kimse ise müşebbih'tir (Allâh'ı yarattığı şeylere benzetendir)"
Molla Aliyyu'lkari el-hanefi bunu uygun bularak şöyle demiştir(2): "İbn Abusselâm'ın en celil ve en sika (güvenilir) olan alimlerden olduğu hususunda şüphe yoktur. Dolayısıyla onun nakline itimat etmek vaciptir.
Ayrıca İmam Ebu Hanifenin beş risalesini açıklamış olan allame Kemaleddîn el-Beyadî (h.1097) İmam Ebu Hanifenin şu sözünü açıklarken (3): “…Dolayısıyla o (İmam Ebu Hanife) şöyle demiştir: “Kim ’Rabbim gökte midir yoksa yerde midir bilmem’ derse kafirdir“ Çünkü bu kimse Barî’nin (Allâh’ın) bir yönde bulunma ve yer kaplama özelliği olduğuna kaildir. Bir yönde olma ve yer kaplama özelliği olan herkes zorunlu olarak muhtaçtır ve muhdestir (varlığa getirilmiştir). Dolayısıyla bu söz Hak Teâlâ hakkında noksanlık içermektedir…“
(1) Muhammed Zahit el-Kevseri tahkikiyle, Mecmuatu resail Ebî Hanife s.12
(2) Fıkh-ı ekber şerhi, s.197
(3) İşârâtu’l-merâm, s. 200
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder